Czy Bóg Ojciec wydał Chrystusa na mękę?
On, który nawet własnego Syna nie oszczędził, ale Go za nas wszystkich wydał… (Rz 8, 32)
Jak wiemy, Chrystus cierpiał dobrowolnie, a czynił to z posłuszeństwa Ojcu. Toteż Ojciec wydał Go na mękę w trojakim znaczeniu tego słowa.
1. Swym przedwiecznym zrządzeniem. Bóg przewidział wyzwolenie rodzaju ludzkiego za cenę męki Chrystusa, bo jak mówi Prorok (Izajasz): „Pan włożył nań nieprawość wszystkich nas” i dalej: „Pan chciał Go zetrzeć w niemocy”.
2. Natchnął Go wolą cierpienia za nas, wlewając weń miłość. Czytamy u Proroka: „Ofiarowany był, gdyż sam chciał”.
3. Nie obronił Go przed męką, lecz wydał prześladowcom. Toteż jak czytamy w Ewangelii, Chrystus zawieszony na krzyżu zawołał: „Boże mój. Boże mój, czemuś mnie opuścił?” Bo wydał Go Bóg w ręce prześladowców, jak mówi Augustyn.
Wydać na mękę i śmierć człowieka niewinnego, wbrew jego woli, jest niegodziwością i okrucieństwem. Lecz Bóg Ojciec nie wydał Chrystusa w taki sposób. Wzbudził w Nim natomiast wolę cierpienia za nas. Okazała się w tym „surowość Boga”, który grzechu nie puszcza płazem. Surowość ta została podkreślona przez Apostoła w słowach: Bóg „nie oszczędził nawet własnego Syna”.
Okazała się też „dobroć Boga”. Wobec tego że człowiek nie mógł dać Bogu wystarczającego zadośćuczynienia przez przyjęcie kary, Bóg dał mu kogoś, kto za grzech wynagradza. Podkreślają to słowa Apostoła: „Wydał Go za nas wszystkich”, oraz inne: „Postanowił Go, mianowicie Chrystusa, Bóg, aby przebłagał w swej krwi przez wiarę”.
W zależności od źródeł, z jakich wypływa dana czynność, oceniamy ją jako dobrą lub jako złą. Bóg Ojciec wydał Chrystusa, podobnie jak On wydał siebie pod wpływem miłości, i za to trzeba wielbić. Judasz wydał przez chciwość, Żydzi przez zawiść, Piłat zaś – powodowany ludzkim strachem, bał się cesarza. Toteż zasłużyli na naganę.
Źródło: Thomas Aquinas, Summa Theologiae 3, q. 47, a. 3. Polskie wydanie: Suma teologiczna. Tom 26. Przełożył i objaśnieniami zaopatrzył ks. St. Piotrowicz.
Dobór tekstów według książki: St. Thomas Aquinas. Meditations for Lent. Passages selected by Fr. Mezard, O.P., trans. by Fr. Philip Hughes. London: Sheed and Ward, 1937.
Ukrzyżowanie. Andrea del Castagno, ok. 1450, National Gallery, London.
