Czy Chrystus przez swoją mękę zasłużył na wywyższenie?
Uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył (Flp 2, 8-9).
Pojęcie zasługi zakłada pojęcie sprawiedliwego wyrównania. Toteż mówi Apostoł: „Temu, który pracuje, poczytuje się zapłatę nie tytułem łaski, lecz należności” (Rz 4, 4).
Jeśli ktoś powodowany niesprawiedliwym pragnieniem przywłaszczył sobie więcej niż mu się należy, sprawiedliwe jest, by utracił coś również z tego, co mu się należy. Czytamy w Biblii: „Jeśli kto ukradł owcę, odda cztery za jedną”. Mówimy, że zasłużył na to, ponieważ zostaje ukarany przez to, czego niesprawiedliwie pożądał. Podobnie, jeśli ktoś powodowany prawą wolą wyrzeka się czegoś, co mu się należy, zasługuje, by mu dodano coś jeszcze ponad to, jako nagrodę za prawość woli. Toteż czytamy w Ewangelii: „Kto się poniża, będzie wywyższony” (Łk 14, 11).
Otóż Chrystus w swej męce uniżył samego siebie w porównaniu ze swoją godnością, i to poczwórnie:
(i) Przez mękę i śmierć – nie miał co do nich żadnych zobowiązań.
(ii) Przez miejsce, w którym się znalazł. Ciało Jego złożono do grobu, a dusza zstąpiła do otchłani.
(iii) Uniżył się przez hańbę i obelgi, których doznawał.
(iv) Przez to, że został wydany ludzkiej władzy, sam rzekł do Piłata: „Nie miałbyś żadnej władzy nade Mną, gdyby ci jej nie dano z góry” (J 19, 11).
Toteż Chrystus przez swoją mękę zasłużył na poczwórne wyniesienie:
(i) Na chwalebne Zmartwychwstanie. Mówią o tym słowa psalmu: „Ty wiesz, kiedy siadam i wstaję” (Ps 139, 1).
(ii) Zasłużył na wstąpienie do nieba. Toteż czytamy w liście do Efezjan: „Zstąpił do niższych części ziemi. Ten, który zstąpił, jest i Tym, który wstąpił ponad wszystkie niebiosa” (Ef 4, 9-10).
(iii) Zasłużył na to, by zasiadł po prawicy Ojca, ukazując swoje Bóstwo, zgodnie z zapowiedzią Proroka: „Uniżył samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię” (Flp 2, 8-9), aby wszyscy nazywali Go Bogiem i oddawali Mu cześć, jako Bogu. Mówią o tym dalsze słowa „aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich i podziemnych” (Flp 2, 10).
(iv) Zasłużył sobie na władzę sędziowską. Czytamy w Biblii: „Lecz ty osądzasz jak niewierny. Dosięgną cię prawa i sądy” (Hi 36, 17).
Źródło: Thomas Aquinas, Summa Theologiae 3, q. 49, a. 6. Polskie wydanie: Suma teologiczna. Tom 26. Przełożył i objaśnieniami zaopatrzył ks. St. Piotrowicz. Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, Londyn.
Dobór tekstów według książki: St. Thomas Aquinas. Meditations for Lent. Passages selected by Fr. Mezard, O.P., trans. by Fr. Philip Hughes. London: Sheed and Ward, 1937.
Zmartwychwstanie Chrystusa i kobiety przy grobie (albo: Trzy Maryje przy grobie). Fra Angelico, fresk, 1440-42. Konwent św. Marka we Florencji.