Stanowisko Związku Miast Polskich

XXX Zgromadzenie Ogólne Związku Miast Polskich Ruda Śląska i Katowice, 19-20 marca 2009.

Stanowisko w sprawie ordynacji wyborczej do Sejmu.

W ostatnim czasie trzech byłych prezesów Trybunału Konstytucyjnego wystąpiło z apelem o pilną zmianę Konstytucji Rzeczypospolitej, albowiem jej zapisy paraliżują państwo, prowadzą do nieustających sporów kompetencyjnych władz, uniemożliwiają zarówno rozwiązanie nabrzmiałych problemów wewnętrznych, jak i prowadzenie spójnej i konsekwentnej polityki zagranicznej.

Takie oświadczenie ludzi, którym kolejne sejmy przyznały status osób najbardziej kompetentnych w dziedzinie prawa ustrojowego powinno być wystarczającym sygnałem do otwarcia szerokiej debaty publicznej nad reformą Konstytucji, w której powinny wziąć udział wszystkie środowiska obywatelskie. Przyłączamy się do tego wezwania. Dwanaście lat doświadczeń ze stosowaniem Konstytucji z roku 1997 daje wystarczające podstawy do określenia i usunięcia jej braków.

W tej debacie konstytucyjnej nie powinno zabraknąć dyskusji nad ordynacją wyborczą do Sejmu, ponieważ w demokratycznym państwie określenie sposobu wyłaniania reprezentantów społeczeństwa nie może być wyłącznym przywilejem wybranych, ale decydować o tym powinni wyborcy. Dlatego najbardziej właściwym rozwiązaniem tej sprawy byłoby referendum obywatelskie.

Od wielu lat z różnych środowisk podnoszą się głosy domagające się zmiany systemu wyborczego do Sejmu i wprowadzenia jednomandatowych okręgów wyborczych na wzór brytyjski lub francuski. Doświadczenie dwukrotnie już przeprowadzonych bezpośrednich wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast dowodzi, że był to krok w dobrym kierunku. Siedem kadencji Sejmu dostarczyło wielu przykładów braku odpowiedzialności posłów przed wyborcami. Także liczba przypadków zachowań nieetycznych i naruszających prawo jest alarmująca. Tego rodzaju sytuacje po bezpośrednich wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zdarzają się sporadycznie, co dowodzi, że wyborcy trafniej oceniają postawę etyczną i obywatelską kandydatów niż wąskie gremia partyjne. Jest to poważny argument za zmianą systemu wyborczego.

Oczekujemy, że Rząd, Parlament i Prezydent zainicjują poważną, ogólnopolską debatę konstytucyjną, zachęcą do wzięcia w niej udziału obywateli i stworzą warunki dla jej prawidłowego odbycia.

(-) Ryszard Grobelny
Prezes Związku

Posiedzenie Związku Miast Polskich w Koszalinie. (Foto: Urząd Miejski Koszalin).