przez lobo3 » 29 Gru 2011, 17:33
Jest tez hasło w Wikipedii, troche "schowane" pod hasłem "Józef Baran".
-----------------------------------------------------------------------------------
Józef Baran (żołnierz NOW i NSZ)
Józef Baran vel Chrząszczyński ps. "Lucjan" – (ur. 18 marca 1899 w przysiółku Königsberg koło Woli Zarczyckiej powiat łańcucki, zm. 29 kwietnia 1969 w Koszalinie, pochowany w Toruniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, członek Narodowej Organizacji Wojskowej, Narodowych Sił Zbrojnych i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
Był synem Jana i Karoliny z domu Sawickiej. Ukończył gimnazjum rolne w Leżajsku. Zmobilizowany w 1918, był absolwentem III kursu rezerwowego Szkoły Podchorążych Artylerii w Poznaniu z 79 lokatą (1 grudnia 1920–18 marca 1921). Skierowany na praktykę dowódczą do 4 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej. Po praktyce mianowany na stopień podporucznika z dniem 1 września 1921. Później do 1939 służył w 8 Pułku Artylerii Ciężkiej w Toruniu. Porucznik ze starszeństwem z 1 kwietnia 1923.
Od 1932 należał do Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, prowadził działalność turystyczną w wojsku, za działalność społeczną otrzymał w 1938 Srebrny Krzyż Zasługi.
Po wybuchu wojny obronnej 1939 r. został dowódcą Oddziału Zbierania Nadwyżek 8 pac, liczącego ok. 300 żołnierzy. Zgodnie z planami piątego dnia mobilizacji miał on być przewieziony do Ośrodka Zapasowego Artylerii Ciężkiej nr 4 w Przemyślu. W sytuacji niekorzystnego rozwoju wydarzeń wojennych kpt. J. Baran 4 września zdecydował przedostać się do Przemyśla. Jednakże tylko połowa żołnierzy była uzbrojona. W trakcie marszu z jego oddziału zdezerterowało ok. 150 żołnierzy, głównie pochodzących z mniejszości narodowych. J. Baran ostatecznie postanowił iść na pomoc oblężonej Warszawie. 18 września dotarł do skraju Puszczy Kampinoskiej, gdzie oddział został rozwiązany. Pojedynczy żołnierze na własną rękę mieli przedzierać się do stolicy lub Modlina. W nocy z 20/21 września kpt. J. Baran wraz z 13 żołnierzami przedostał się do Modlina, obejmując dowództwo 2 baterii 8 Pułku Artylerii Lekkiej. Za waleczność został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji twierdzy 28 września dostał się w niewoli niemieckiej i został osadzony w obozie jenieckim Soldau (KL) w Działdowie.
Pod koniec października 1939 r. Niemcy wypuścili go na wolność. J. Baran powrócił w rodzinne strony do Leżajska i wkrótce zaangażował się w działalność konspiracyjną. Na przełomie lat 1939/1940 zaczął tworzyć w formie szkieletowej Batalion "Ziemi Leżajskiej" Organizacji Wojskowej Stronnictwa Narodowego (późniejszego NOW). 16 maja 1941 aresztowało go Gestapo i został osadzony w więzieniu w Przemyślu. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941, wykorzystał uszkodzenie wybuchem bomby budynku więziennego i zbiegł. Udał się do Jarosławia. Do końca listopada 1942 ukrywał się gospodarstwie rolnym członka NOW we wsi Maleniska. Następnie wyjechał do swojej siostry Marii Lenczewskiej do Łosic w pow. siedleckim. Tam, pod fałszywym nazwiskiem Zakrzewski, podjął pracę w spółdzielni rolniczej. Jednocześnie został członkiem NSZ. W połowie lutego 1943 r. mianowano go komendantem Okręgu IVC Rzeszowskiego NSZ. Jednakże już w połowie tego roku powrócił do NOW, w którym otrzymał stanowisko szefa sztabu w komendzie Okręgu Rzeszowskiego. Po scaleniu NOW z AK objął funkcję oficera artylerii w komendzie Podokręgu Rzeszów AK. Spośród przedwojennych oficerów, podchorążych i podoficerów artylerii zaczął organizować szkielet dywizjonu artylerii. Dobrany zespół przeszedł przyśpieszone przeszkolenie z zakresu instrukcji strzelania i działoczynów. Szkolenie prowadzono na strzelnicy terenowej w lasach „Bażantarni” koło Łańcuta, a częściowo w lasach hr. Potockiego koło Brzózy Królewskiej.
Krótko po wyzwoleniu Leżajska był komendantem miasta. Zagrożony aresztowaniem przez NKWD, ukrywał się. Od 26 lutego do połowy 1945 r. był ponownie szefem sztabu w Okręgu Rzeszowskim NOW. W czerwcu 1945, zagrożony aresztowaniem przez UB, wyjechał do Koszalina, jako Józef Chrząszczyński podjął pracę w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym na stanowisku inspektora osadnictwa wojskowego. Działał jednocześnie w kombatanckim Związku Osadników Wojskowym. Wstąpił do Stronnictwa Ludowego (potem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), był m.in. wiceprezesem Powiatowego Zarządu w Koszalinie. Pełnił mandat w Powiatowej Radzie Narodowej.
Został aresztowany w sierpniu 1948.
Po rozwiązaniu Państwowego Urzędu Repatriacyjnego, od 1951, pracował w kierownictwie Związku Samopomocy Chłopskiej w Koszalinie, potem w Funduszu Wczasów Pracowniczych w Mielnie i kierownictwie koszalińskiego oddziału "Orbisu".
Od 1950 organizował struktury Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Koszalinie, był pierwszym prezesem Oddziału PTK w tym mieście. Był jednym z pierwszych przewodników turystycznych na tym terenie, organizatorem kursów dla przewodników, autorem licznych publikacji. Opracował m.in. przewodniki Koszalin, Mielno i okolice (1958), Koszalin i okolice. Działał społecznie także po przejściu na emeryturę w 1964. Awansowany do stopnia majora rezerwy, został odznaczony m.in. Medalem Zwycięstwa i Wolności (1957), Krzyżem Partyzanckim (1958), Złotą Odznaką PTTK (1959), Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego (1966), Honorową Odznaką za Zasługi dla Województwa Koszalińskiego (1967).
Został pochowany w Toruniu. Jego imię nosi szlak turystyczny, prowadzący z Góry Chełmskiej pod Koszalinem do Tychowa (nieco ponad 50 km).
W 2009 za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w Polsce oraz działalność kombatancką i społeczną, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i działalności społecznej został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
------------------------------------------------------------------------------
Źródło: Wikipedia. Hasło: "Józef Baran"