Maria Hudymowa

[Krzysztof]

Maria Hudym - harcerka, nauczycielka, żołnierz AK, organizatorka tajnego nauczania na Kresach, aresztowana przez NKWD. W 1947, a więc 60 lat temu, przyjechała do Koszalina i odtąd, całe swoje życie poświęciła miastu, głównie organizacji oświaty i bibliotek. Jest jedną z głównych postaci Klubu Nauczycieli Tajnego Nauczania w Polsce.



Pani Maria Hudymowa ze Stefanem Romeckim, styczeń 2007.

[szperacz7]

Maria Hudymowa - nauczycielka, bibliotekarka, przewodnicząca Klubu byłych Nauczycieli Tajnego Nauczania. Urodziła się w Czortkowie w województwie tarnopolskim.. Ma wyższe wykształcenie, jest nauczycielką języka polskiego. Pracę rozpoczęła w szkołach powszechnych w powiecie Buczacz. Podczas wojny organizowała tajne nauczanie w Monasterzyskach. W latach 1944-45 kilka miesięcy spędziła w więzieniu śledczym, represjonowana przez NKWD. Tuż po wojnie współorganizowała szkolnictwo w Modlinie.

Do Koszalina przyjechała wraz z mężem i córką w sierpniu 1947 roku. Była nauczycielką i kierowniczką szkoły, wizytatorem w Kuratorium Okręgu Szkolnego, prezesem Zarządu Oddziału i Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego. Najdłużej, bo dwadzieścia dwa lata pracowała w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej, pełniąc funkcję wicedyrektora. Szesnaście lat była radną Wojewódzkiej Rady Narodowej, w tym - przewodniczącą Komisji Kultury i Oświaty i Komisji Opieki Społecznej. Współorganizowała pracę Zarządu Wojewódzkiego Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich i Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, wiele lat aktywnie działała i nadal (2001) działa w Koszalińskim Towarzystwie Społeczno-Kulturalnym oraz w Stowarzyszeniu "Wspólnota polska". Organizatorka i działaczka założonego w 1977 roku w Koszalinie Klub byłych Nauczycieli Tajnego Nauczania.

Za swoją pracę zawodową i społeczną oraz za działalność w Armii Krajowej została wyróżniona wieloma odznaczeniami. Między innymi - Srebrnym Krzyżem z Mieczami - Medalem Wojska Polskiego, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Rodła, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznakami honorowymi -Związku Nauczycielstwa Polskiego, Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Tajnego Nauczania, odznakami za zasługi dla Koszalina i województwa...

"Trzeba zrozumieć, że w życiu liczy się nie tylko interes, pieniądze, największą zapłatą może być wdzięczność innych ludzi" - opowiada o sobie pani Maria. "Mimo że dawno już oficjalnie zakończyłam pracę zawodową - nie wyobrażam sobie, że mogłabym przestać działać społecznie".


Źródło: Maria Ulicka - "Maria Hudymowa" - "Miesięcznik", grudzień/styczeń 2001/2002 r.

[przypominalski]

Honory dla Marii Hudymowej

Maria Hudyma, znana jako Maria Hudymowa, otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Koszalina. Jest to piąty od 1990 roku tytuł nadany przez radę miasta.

Maria Hudymowa – harcerka, nauczycielka, żołnierz AK, organizatorka tajnego nauczania na Kresach, aresztowana przez NKWD. W 1947 przyjechała do Koszalina, gdzie zajęła się m.in. organizacją oświaty i bibliotekarstwa. Po przejściu na emeryturę aktywna w działalności społecznej.

Źródło: koszalin7.pl

[Idzi]

Ale.... wpis z forum GK24

W 1944 pełni obowiązki komendanta obwodu AK, aresztowana przez NKWD i szybko bo po 6 kilku miesiącach zwolniona. Potem w latach stalinowskich represji organizuje Wydział Oświaty WRN w Koszalinie. Inni Ak-owcy nie mieli takiego szczęscia i do lat 70-tych ukrywali swoją prztynależność do AK. Czy nie pominięto żadnych wątków w biografii tej pani?

[wera]

Może i nalezy się tytuł Honorowego Obywatela Koszalina, ale ten pospiech spowodowany kampanią wyborczą oraz tajemnica utrzymywana do końca, do dnia nadania tytułu, każą mi wątpić w szczerość intencji. Maria Hudymowa jest popularna wśród lewicy i środowiska nauczycielskiego więc towarzysze z PO po prostu rozegrali to politycznie. Za dużo politycznych nadań, za mało w tych sprawach do powiedzenia mają mieszkańcy. Jedyna inicjatywa obywatelska - nadanie tytułu Jankowi Stawisińskiemu - została uwalona przez tych samych politycznych chuliganów, którzy tak ochoczo nadawali tytuły innym osobom, tam gdzie widzieli że mogą miec z tego korzyść. Ludzie nieodpowiedzialni, karły moralne u władzy.

[ZMarz]

Ciekawy tekst na stronie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (SBP)

Maria Hudymowa Honorowym Obywatelem Koszalina

Dnia 21 lipca 2011 r. na uroczystej sesji Rady Miejskiej w Koszalinie pani Maria Hudymowa otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Koszalina. Ten dzień stał się świętem wszystkich bibliotekarzy. Sala posiedzeń Rady Miejskiej była wypełniona mieszkańcami po brzegi, nauczycielami, bibliotekarzami, ludźmi starszymi i młodzieżą. Pani Maria Hudyma należy do tych niewielu ludzi, którzy zostawiają trwałe ślady w miejscach, w których byli. Jej obecność wiele dla nas znaczy. Jest dla nas wzorem człowieka i bibliotekarza, o niespożytej energii, radości i kulturze bycia.

Każde spotkanie z Panią Dyrektor ma walor kontaktu z Kimś wyjątkowym, z kim obcowanie uszlachetnia i zobowiązuje. Zapatrzeni w jej wzór stajemy się lepszymi ludźmi i bibliotekarzami. Nasza biblioteka pełna jest śladów Pani Dyrektor, po których codziennie kroczymy, począwszy od rozwiązań architektonicznych budynku, na etosie pracy skończywszy.

Za to wszystko serdecznie dziękujemy i życzymy naszej Honorowej Obywatelce dużo zdrowia abyśmy jeszcze wiele lat mogli cieszyć się jej obecnością. Nieustającej energii życiowej i wiele, wiele dobra doznanego od ludzi.

Maria Hudyma rozpoczęła pracę zawodową w nauczycielstwie przed rokiem 1939 na wschodnich rubieżach Polski. W czasie wojny była organizatorką tajnego nauczania. Po roku 1945 kontynuowała pracę pedagogiczną w Chełmie Lubelskim i Modlinie. Do Koszalina przyjechała w roku 1947 i od tej pory jest znana jako niestrudzona działaczka i organizatorka życia oświatowego i kulturalnego w naszym mieście. Przez kilka lat pracowała w placówkach oświatowych, będąc równocześnie przewodniczącą Zarządu Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego. W roku 1956 objęła funkcję zastępcy dyrektora Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koszalinie pracując na tym stanowisku do chwili przejścia na emeryturę , tj. w roku 1977.

Zaangażowaniu, aktywności i ogromnej pracowitości Marii Hudymowej koszalińskie bibliotekarstwo zawdzięcza najchlubniejszy okres w swych dziejach. Jej konsekwentnemu działaniu nasze miasto zawdzięcza wybudowanie nowego obiektu biblioteki, jako pierwszej takiej inwestycji w powojennej Polsce. Wiedza, talent organizatorski i ogromny upór w dążeniu do założonych celów wpłynęły na fakt, iż stworzenie modelu bibliotekarstwa w byłym województwie koszalińskim jest w ogromnej mierze jej zasługą. Poza pracą zawodową znajdowała czas na szeroką działalność społeczną i społecznikowską. Wiele lat przewodniczyła Zarządowi Okręgu Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (mając ogromny osobisty udział w tworzeniu struktur SBP na Pomorzu Środkowym), działała we władzach Związku Nauczycielstwa Polskiego, była radną Wojewódzkiej Rady Narodowej w Koszalinie i działaczką związków zawodowych.

Związana z Ziemią Koszalińską prowadziła aktywną działalność na rzecz upowszechniania wiedzy o naszym regionie i mieście. Była współorganizatorką i działaczką Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich i Północnych oraz Zarządu Okręgu Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. Inicjowała pierwsze wydawnictwa regionalne w województwie koszalińskim. Była także członkiem redakcji Bibliotekarza Zachodniopomorskiego oraz Bibliografii Pomorza Zachodniego.

Jest autorką 4-tomowego wydawnictwa „Szkoły jakich nie było” oraz opracowania „Wschodnie losy Polaków”. W czasie pracy zawodowej współpracowała z czasopismami fachowymi, opublikowała wiele artykułów związanych z problemami bibliotekarstwa, a także wspomnienia i pamiętniki.

Z jej inicjatywy powstawały na naszym terenie Koła Przyjaciół Bibliotek. Również jej inicjatywie biblioteki byłego województwa koszalińskiego zawdzięczają akcję nadawania im imion sławnych Polaków. Postać Marii Hudymowej jest trwale wpisana w historię nie tylko Koszalina ale również całego Pomorza Środkowego. Zawdzięczamy jej wiele pożytecznych i niebanalnych inicjatyw oświatowych i kulturalnych, rozwój i kształtowanie bibliotekarstwa, czytelnictwa i wizerunku bibliotekarza.

Maria Hudymowa pozostała aktywna także na emeryturze. Wciąż działa w Klubie Byłych Nauczycieli Tajnego Nauczania i w Zarządzie Oddziału Towarzystwa Przyjaciół Pamiętnikarstwa, pozostaje w bliskim kontakcie z Biblioteką, służy radą i pomocą nowym pokoleniom bibliotekarzy, nadal interesuje się działalnością Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, którego jest honorowym członkiem.

Posiadane ordery i odznaczenia:

Krzyż Armii Krajowej Londyn 1946
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Londyn 1948
Srebrny Krzyż Zasługi 1955
Zasłużony dla Miasta Koszalina 1960
Krzyż Kawalerski 1966
Zasłużony Działacz Kultury 1973, 1975
Za Zasługi dla Województwa Koszalińskiego 1975, 1977
Medal Komisji Edukacji Narodowej 1980
Krzyż Partyzancki 1986
Medal Rodła 1988
Krzyż Oficerski 1998
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” 2007- jako jedyna bibliotekarka w Polsce


Opracowanie: Małgorzata Zychowicz

Źródło: SBP - Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich - Ogólnopolski portal bibliotekarzy
http://www.sbp.pl/artykul/?cid=2903&prev=245

[Zbysz]

Maria Hudymowa podczas manifestacji w obronie pomnika Byliśmy, Jesteśmy, Będziemy - 1 września 2012

[Zbysz]

Manifestacja w obronie pomnika Byliśmy-Jesteśmy-Będziemy - Koszalin 1 września 2012
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Honorowym gościem spotkania była pani Maria Hudymowa, Honorowy Obywatel Koszalina (żołnierz AK, organizatorka tajnego nauczania, od 1947 roku organizatorka życia oświatowego i kulturalnego w Koszalinie).

(...)

- Wojna się skończyła, zabrano nam Kresy, zabrano Ziemię Wileńską i Ziemię Lwowską, dokąd mieliśmy iść, gdzie szukać swego miejsca - pytała pani Maria Hudymowa, której wystąpienie, wygłoszone rzadko już dziś spotykaną jasną i piękną polszczyzną, bliską prozie literackiej, stało się wspaniałą lekcją patriotyzmu lokalnego. - Stanęły przed nami otworem Ziemie Zachodnie. Tutaj w Koszalinie zaczęliśmy budować swój dom, swoją drugą ojczyznę - mówiła, przypominając o tym, jak ciężkie to były czasy, pełne poświęcenia, bo "nikt wówczas nie pytał o zapłatę".

Pomnik powstał społecznie, nie z inspiracji politycznej, to był odruch, z potrzeby upamiętnienia tych, którzy tworzyli polski Koszalin. To jest nasz najdroższy hołd pamięci. Dobraliśmy słowa płynące prosto z serca, najgorętsze słowa upamiętnienia:

BYLIŚMY - bo szli tu kiedyś przed wiekami Bolesławowi wojowie;
JESTEŚMY - bo tu zbudowaliśmy swój nowy dom, swoją drugą nową małą ojczyznę;
BĘDZIEMY - bo i dokąd mamy wędrować dalej?

A dalsze dzieje niech pokażą jak długo będziemy, czy na zawsze pozostaniemy tutaj...

Maria Hudymowa wyraziła ubolewanie z powodu działalności artystów, którzy wcześniej urządzili hapenning pod pomnikiem, opłacony ze środków publicznych: - Czy można otoczyć szmatami pomnik, na którym widnieje godło Orła Białego? Czy można w ten sposób ranić uczucia ludzkie?

Nestorka pionierów Koszalina wskazała na potrzebę dialogu. Przywołując słowa Ernesta Brylla: "Jest w Polsce jeden dzień taki, gdy Polak potrafi rozmawiać z Polakiem", zaapelowała: "Może dobrze by się stało, gdybyśmy na tym placu wyznaczyli sobie taki dzień i porozmawiali. Ten pomnik, nie może nas dzielić".

Swoje wystąpienie zakończyła apelem, po którym otrzymała burzę braw:

Niech ten pomnik pozostanie tu gdzie powstał. Niech pozostanie dla tych pokoleń, które odchodzą, i dla tych, które przyjdą po nas. Nie burzcie pomników ołtarzy, prosimy was włodarze naszego Miasta, uszanujcie naszą wolę. A Wam młodym życzymy: budujcie pomniki lepsze, trwalsze, mocniejsze, pełne chwały.

[lobo3]

13 stycznia 2013 roku pani Maria Hudymowa obchodzi swoje setne urodziny!

Szanowna Pani Mario, wielki szacunek dla Pani i tego pokolenia, które Pani reprezentuje, a które poświęciło swoje życie Koszalinowi w najtrudniejszych dla miasta latach.

Amarantową włożyłem na skronie
Konfederatkę,
Bo jest to czapka, którą Piast w koronie
Miał za podkładkę.

I nie dbam wcale, że już zapomniano,
Skąd ona idzie?
Ani dlaczego spospolitowano
Tę rzecz - o! wstydzie!

A jednak widać, że znam klejnot wielki
Rzeczpospolitej
Skoro przenoszę ponad wieniec wszelki -
Z baranka wity!

Cyprian Kamil Norwid, "Na zapytanie: Czemu w konfederatce? Odpowiedź"

[Smart]

Tygodnik Miasto (styczeń 2013) o jubileuszu Marii Hudymowej:

Stowarzyszenia Przyjaciół Koszalina i wiele innych osób, z którymi Jubilatka współpracowała przez wiele lat swojej społecznej działalności.Postać Marii Hudymowej jest trwale wpisana w historię Koszalina i Ziemi Koszalińskiej. Dzięki uporowi i konsekwencji w działaniu nasze miasto w sposób szczególny zawdzięcza jej wybudowanie nowego obiektu biblioteki, jako pierwszej takiej inwestycji w powojennej Polsce. Wiedza, doświadczenie, talenty organizatorskie oraz umiejętność współpracy w osiąganiu założonych celów w znacznej mierze przyczyniło się do stworzenia koszalińskiego modelu bibliotekarstwa. Zawdzięczamy jej także wiele pożytecznych inicjatyw w obszarze oświaty i kultury, rozwoju i upowszechniania bibliotekarstwa, czytelnictwa oraz wizerunku bibliotekarza. Będąc na emeryturze, pozostała nadal osobą aktywną, a utrzymując ścisły kontakt z Biblioteką, służy radą i pomocą nowym pokoleniom bibliotekarzy, interesuje się działalnością Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, którego jest honorowym członkiem. Koszalińskie bibliotekarstwo zawdzięcza jej najchlubniejszy okres w swych dziejach.